Xu hướng giáo dục mới kết hợp giữa công nghệ và trải nghiệm thực tế của Gen Z & Alpha

Cập nhật ngày 19/08/2025

Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ và nhu cầu trải nghiệm thực tế ngày càng được đề cao, Gen Z và Gen Alpha đang định hình một xu hướng giáo dục mới: học đi đôi với hành, sáng tạo gắn liền với công nghệ.

Đa dạng cách thức học tập & tiếp thu kiến thức mới

Học qua nền tảng trực tuyến và công nghệ

Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, Gen Z và Alpha ngày càng ưa chuộng phương pháp học trực tuyến và sử dụng các nền tảng công nghệ để nâng cao hiệu quả học tập.

Q: Em thường học qua những cách nào? Nguồn: Khảo sát mong muốn học tập của Gen Z – Mibrand 06/2025, N=300

Bên cạnh việc Nghe giảng trên lớp (62%), học sinh hiện tại sử dụng ChatGPT/AI (46%) và Video Youtube & Tiktok (45%) như một phương pháp học tập hiệu quả. Điều này cho thấy xu hướng học tập thông qua các nền tảng số ngày càng trở nên phổ biến và học sinh ngày càng chủ động tiếp cận đa dạng nền tảng và phương tiện học, thay vì phụ thuộc chủ yếu vào mô hình giảng dạy truyền thống như trước.

Theo báo cáo The Connected Consumer quý II/2024 của DecisionLab, YouTube và TikTok đều giữ vị trí hàng đầu trong các nền tảng số được học sinh Gen Z sử dụng để học tập, giải trí và tìm kiếm thông tin. TikTok có mức thâm nhập tới 47% ở mọi thế hệ, đặc biệt phổ biến nhất trong Gen Z. 

Bên cạnh đó, việc học nhóm với bạn bè mới thực sự là cách học được GenZ/Alpha yêu thích. Cụ thể, 33% học sinh lựa chọn việc học nhóm cùng bạn bè thay vì học tập qua nghe giảng trên lớp (25%), ChatGPT/AI (24%) và Youtube/Tiktok (18%). 

Đặc biệt, xu hướng học tập và làm việc nhóm tại các quán cà phê, không gian chung đang trở thành xu hướng được nhiều bạn trẻ Gen Z/Alpha ưa chuộng tại các thành phố lớn ở Việt Nam. Theo báo Phụ nữ Việt Nam phỏng vấn chị Linh Đan cho biết: “Nhiều quán cà phê giờ có không gian yên tĩnh cho người trẻ học bài, làm việc. Ngồi giữa không khí tập trung đó giúp em có hứng thú và dễ tập trung hơn. Dù học nhóm, bọn em chỉ trao đổi khi cần, còn lại ai cũng chăm chú vào việc riêng.” 

Mặc dù phương pháp học truyền thống “nghe giảng trên lớp” vẫn đang chiếm ưu thế trong thói quen học tập, song Gen Z và Alpha đã chuyển hướng mạnh mẽ sang các phương thức học cá nhân hóa, nơi họ có thể chủ động lựa chọn môn học và phương pháp học phù hợp với lịch trình và sở thích cá nhân. Các học sinh đặc biệt yêu thích việc sử dụng công nghệ để tạo ra những trải nghiệm học tập thú vị như học ngoại ngữ qua game hóa trên Duolingo, xem các video học trên TED-ed, hoặc học làm video. Những hình thức học này giúp tăng cường sự chủ động, hứng thú, và sự sáng tạo trong quá trình học của các em.

 

Trải nghiệm học tập thực tế và các dự án sáng tạo

Bên cạnh ứng dụng công nghệ vào việc học, Gen Z và Alpha cũng thể hiện nhu cầu mạnh mẽ đối với trải nghiệm học tập thực tế và các dự án sáng tạo.

Q: Em muốn học ở kiểu trường nào nhất? Nguồn: Khảo sát mong muốn học tập của Gen Z – Mibrand 06/2025, N=300

Khi được hỏi về “Kỳ vọng về môi trường mong muốn học tập”, hơn 40% học sinh mong muốn trường học sáng tạo như một sân chơi, thay vì kiểu trường học hiện tại (21%), trường học ít bài, nhiều hoạt động (19%), trường học công nghệ (18%). 

Đáng chú ý, gần 40% học sinh bày tỏ mong muốn được học điều mình thực sự thích bên cạnh các yếu tố như giáo viên thân thiện (20%), nhiều hoạt động CLB/ ngoại khóa (18%); không phải thi cử quá nhiều (14%); Không gian học đẹp/ sáng tạo (7%).

Q: Trường học lý tưởng trong mắt em là như thế nào? Nguồn: Khảo sát mong muốn học tập của Gen Z – Mibrand 06/2025, N=300

Nhìn chung, bên cạnh việc ứng dụng công nghệ, học sinh hiện nay rất quan tâm đến trải nghiệm học tập thực tế và các hoạt động sáng tạo. Các em mong muốn một môi trường học tập linh hoạt, cởi mở là nơi khuyến khích khám phá sở thích cá nhân để phát triển toàn diện qua những hoạt động phong phú và độc đáo.

Chuyển dịch học thuật truyền thống sang trải nghiệm thực tế

Tại Việt Nam, mô hình học tập truyền thống với trọng tâm là lý thuyết và đánh giá qua bài kiểm tra cuối kỳ vẫn khá phổ biến. Tuy nhiên, khảo sát Mibrand cho thấy nhiều học sinh thuộc thế hệ Gen Z và Gen Alpha bày tỏ mong muốn được tiếp cận với những phương pháp học linh hoạt, sáng tạo hơn, có khả năng ứng dụng vào thực tế.

Q: Nếu không có thi, em sẽ chọn học điều gì mỗi ngày? Nguồn: Khảo sát mong muốn học tập của Gen Z – Mibrand 06/2025, N=300

Gen Z và Gen Alpha ngày càng coi trọng việc học gắn liền với trải nghiệm thực tiễn thay vì chỉ tập trung vào lý thuyết. Kết quả khảo sát cho thấy, khi được hỏi “Nếu không có thi cử, bạn muốn học gì?”, phần lớn học sinh mong muốn được học kỹ năng mềm (18%). Tiếp đó là các môn năng khiếu (14%), trong khi các môn văn hoá và kiến thức thực tế có tỷ lệ lựa chọn ngang nhau (9%). Đáng chú ý, thực hành dự án vốn được xem là hình thức học gắn liền với thực tế, lại chỉ chiếm 1% sự quan tâm, cho thấy đây chưa phải ưu tiên hàng đầu của học sinh.

Điều này phản ánh một xu hướng mới: học sinh không chỉ muốn trau dồi kiến thức mà còn cần những kỹ năng giúp ích cho giao tiếp, làm việc nhóm và thích ứng với môi trường sống, những yếu tố mà kỹ năng mềm và môn năng khiếu mang lại. Việc ưu tiên này cũng cho thấy nhu cầu được “học để sống” thay vì chỉ “học để thi”.

Trong bối cảnh xã hội ngày càng đề cao sáng tạo và khả năng thích ứng, sự dịch chuyển trong kỳ vọng của thế hệ trẻ đối với việc học đặt ra thách thức lớn cho giáo dục truyền thống. Các trường học không chỉ cần dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức hàn lâm, mà phải cân bằng giữa chương trình chính khoá và không gian cho học sinh phát triển kỹ năng mềm, năng khiếu, cũng như những trải nghiệm thực tế.

Q: Em muốn học thêm những kỹ năng nào? Nguồn: Khảo sát mong muốn học tập của Gen Z – Mibrand 06/2025, N=300

Sau khi phân tích được xu hướng học tập chuyển dịch từ lý thuyết sang trải nghiệm thực tiễn, tiếp đó đi sâu hơn những kỹ năng mà thế hệ GenZ và Gen Alpha mong muốn được học. Trong đó, ba kỹ năng được quan tâm hàng đầu là: kỹ năng giao tiếp (61%); kỹ năng sáng tạo (54%) và kỹ năng tài chính (53%). Đây đều là những kỹ năng thiết thực, giúp học sinh phát triển bản thân một cách toàn diện và phù hợp với cuộc sống hiện đại. 

Ngoài ra, kỹ năng công nghệ, như lập trình, cũng được 34% học sinh quan tâm, cho thấy nhận thức về tầm quan trọng của công nghệ. Trong khi đó, kỹ năng nghệ thuật/biểu diễn (26%) và làm việc nhóm (15%) được lựa chọn ít hơn, phản ánh ưu tiên của học sinh vào những kỹ năng ứng dụng trực tiếp và thiết thực hơn trong đời sống.

Sự chuyển dịch trong cách học của Gen Z và Gen Alpha cho thấy nhu cầu ngày càng lớn về một môi trường giáo dục linh hoạt, sáng tạo và gắn liền với thực tế, nơi các kỹ năng thiết yếu được phát triển để chuẩn bị cho cuộc sống và công việc tương lai.

Xu hướng học tập Gen Z và Gen Alpha cho thấy giáo dục không thể chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức hàn lâm. Thế hệ trẻ đang tìm kiếm một môi trường học tập linh hoạt, nơi công nghệ, kỹ năng mềm và trải nghiệm thực tế hòa quyện để nuôi dưỡng sự sáng tạo và khả năng thích ứng. Đây không chỉ là thay đổi trong thói quen học tập, mà còn mở ra cơ hội để giáo dục truyền thống chuyển mình, trở thành cầu nối giữa kiến thức hàn lâm và trải nghiệm thực tiễn.

Báo cáo được thực hiện bởi Mibrand làm rõ những xu hướng học tập mới của thế hệ Gen Z/Alpha, với một sự chuyển dịch mạnh mẽ từ mô hình học thuật truyền thống sang trải nghiệm thực tế. Gen Z và Alpha không chỉ muốn học lý thuyết mà còn muốn học qua thực hành, ứng dụng công nghệ, và phát triển kỹ năng mềm để chuẩn bị cho một tương lai linh hoạt và sáng tạo. Các trường học cần thay đổi phương pháp giảng dạy, xây dựng một môi trường học tập sáng tạo và thực tiễn để đáp ứng nhu cầu này, giúp học sinh không chỉ đạt kết quả học tập tốt mà còn phát triển toàn diện về kỹ năng và tư duy.

Xem thêm chi tiết về báo cáo tại đây.

 

>> Mibrand công bố báo cáo: “Bên trong tâm trí Gen Z và Gen Alpha: Thấu hiểu Trải nghiệm và Mong muốn về Giáo dục hiện đại”